Internet volgens EU: censuurmachines en linktax

EU commissie stemt voor een contentfilter dat alles wat je op sociale media of internet zet, censureert voor je het kunt plaatsen. En wil dat je betaalt voor elke link die je plaatst. Einde vrije nieuwsgaring in beeld.

Ik begrijp niet zo goed waarom we in Nederland van media en zelfs van privacyorganisaties niks horen over de linktax. Maar een belangrijke commissie van het Europarlement heeft gister tegen het delen van links gestemd. Je hebt straks een focking vergunning nodig om een link naar een artikel te delen.

Laat ik dat nog een keer zeggen: als je straks een link naar een artikel (of video of plaatje of wat ook) wilt delen op sociale media of “web platforms”, moet je daar van te voren toestemming voor vragen, per keer, en betalen ook nog.

Het gaat om Artikel 11 van de Copyright Richtlijn, die ook wel #linktax wordt genoemd.

Censuurmachine

Ook komt er wat de commissie betreft via art. 13 een uploadfilter. Daarmee wordt alles wat je via je internetverbinding wilt posten, al is het op FB, in een privé chat of app met een vriend of op je eigen website, automatisch gefilterd: als het algoritme denkt dat het copyright schendt kun je het niet plaatsen, het verdwijnt dan simpelweg.

Het doel is het beschermen van copyright. Wat copyright is, wordt door deze wet enorm opgerekt, en dat is al problematisch genoeg zou je zeggen.
Maar je snapt dat je dit filter met het grootste gemak kunt verbreden. Je kunt dan bijvoorbeeld ook bepaalde politieke meningen weg gaan filteren, of zoals we dat vroeger noemden: censureren. Stel dat Blut, Boden und Baudet aan de macht komt, dan wil je echt niet weten wat er gebeurt.

Je hebt trouwens niet eens fascisten nodig om zo ver te gaan. Een vergelijkbaar filter in Spanje, tegen gokken, is door de regering al ingezet om online communicatie over het referendum over Catalonië te verstoren.

Artikel 13 wordt ook wel het memes-verbod genoemd. Algoritmes zijn dom: ze herkennen bijvoorbeeld satire niet, snappen niet wat een gerechtvaardigde quote is: alles wordt automatisch geblokt. Dus een quote uit een boek, hoe klein ook: kan niet meer. Een plaatje gebruiken voor een meme: no Sir. Iets posten op je tijdlijn over een idiote uitspraak van een politicus of een andere bekende Nederlander: nope, niet letterlijk, want dat copyright hoort bij het interview in krant X of Tv programma Y en is dus eigendom van één of andere mediamagnaat. Zelf een zin verzinnen? Dat is prima, hopelijk voor jou is die zin dan nog nooit eerder gebruikt.

Op menselijkheid en begrip hoef je niet te rekenen. Het is een machine, het gaat automatisch. Als je iets wil wat van de machine niet mag, lukt het gewoon niet.

Linktax

Artikel 13 wordt de doodsteek van een vrij internet genoemd. Maar artikel 11 maakt dat nog verder af. De #linktax wil zeggen dat jij in principe moet betalen om iets wat je tegenkomt op sociale media te delen, wat supervervelend is.
Het betekent ook dat ook een blogger als ik grof geld moet gaan betalen om een link te mogen plaatsen naar welk artikel dan ook. Het betekent dat ik simpelweg geen bronnen meer kan geven in een artikel. Ik kan dan van alles beweren, maar je kunt niks meer checken.

Artikel 11 is dus een ramp voor de vrije nieuwsgaring, en voor de betrouwbaarheid van informatie online.
Journalisten hadden al lang laaiend moeten zijn. Maar de eigenaren van grote nieuwsorganisaties hebben een heel ander belang: zij hopen hier flink aan te gaan verdienen. Ze vergeten misschien even dat als niemand meer hun artikelen deelt, ze een groot deel van hun publiek kwijtraken. Dat bleek ook het geval te zijn in een experiment in Spanje. Maar wat kan dat de magnaten bommen: met een volledig geprivatiseerd internet komen andere inkomstenbronnen in zicht dan lezers.

Onkundige knurften, digibeten en vooral de lobby van de grote techreuzen noemen artikel 11 graag een “Googletax”. Maar dat is een frame wat weinig hout snijdt. Ja, het is waar dat ook Google zal moeten gaan betalen om thumbnails van plaatjes te mogen tonen. Het zijn echter juist de grote tech- en mediabedrijven die van de linktax profijt zullen hebben, omdat ze enorme hoeveelheden content in handen hebben. Het zijn daarentegen jij en ik die de linkbelasting aan die reuzen zullen moeten gaan ophoesten. En eigenlijk is linkbelasting ook geen goed woord, want je betaalt het niet aan de overheid, maar aan copyright holders, of misschien kunnen we beter zeggen: copyright hoarders.

Betalen om openbare gegevens in te zien

Oh, we zijn nog niet klaar. Artikel 3 is er ook nog. Op het eerste oog is het een tof artikel: het zegt dat lidstaten uitzonderingen mogen maken voor wetenschappers die in openbare bronnen tekst- of dataminen. Gaaf, zou je denken, die hoeven dus mooi niet te betalen.
Ja… maar de rest dus wel.

Daardoor worden niet alleen commerciële dataminers, maar bijvoorbeeld ook tekstschrijvers, copywriters, Wikipedia, bloggers (enzovoorts) verplicht om royalty’s te gaan betalen voor alleen al het geautomatiseerd inzien (laat staan gebruiken) van simpele openbare gegevens.

Het is ook nog eens onduidelijk hoe ver dit precies reikt. Mag je als appbouwer, organisatie of journalist alleen niet zelf dataminen, of mag je ook de datamining tools van anderen niet gebruiken? Gezien de rest van de Copyright Richtlijn lijkt dat laatste het geval. Dan zouden schrijvers, bloggers, enzovoorts bijvoorbeeld zelfs het CBS niet meer mogen raadplegen zonder voor naburige rechten te betalen.

En denk maar niet dat jij die informatie dan nog gratis kan raadplegen in Buienradar, of op Wikipedia of Grutjes. Als ik moet gaan betalen om te mogen zien hoeveel vluchtelingen er Europa binnen komen, houdt het gewoon op, dan kan ik er niet meer over schrijven. Wikipedia kan ook wel opdoeken (ze zijn dan ook fel tegenstander van de Copyright Richtlijn). Onderzoeksjournalisten kunnen hun werk nauwelijks meer doen (“Hebben we nog budget om iets op te zoeken of te dubbelchecken, of hebben we al ons leesgeld al op deze maand?”) En Buienradar gaat misschien wel door, want commercieel, maar dan zul je wel moeten gaan betalen, ook als gewone consument die even op Buienradar kijkt.

De grote stilte

Het is in de media erg stil rond deze copyright richtlijn in de media. Sommigen hadden misschien net als ik gedacht: dit is zo absurd, dat hoef ik niet te volgen, want dat gaan ze toch nooit doen.
Helaas… dat doen ze wel.

Nederlandse organisaties voor online burgerrechten gaven wel aandacht aan het uploadfilter, maar negeerden de rest van de richtlijn. Dat is misschien niet zo vreemd. Er gebeurt ontzettend veel op het gebied van het vrije internet, en er zit werkelijk niets goeds bij. Denk alleen al aan de Sleepwet, of aan de volstrekt belachelijke discussie over de Hackwet in de Eerste Kamer eergister:

Organisaties die zich druk maken over een vrij en open internet zijn simpelweg totaal overvoerd. Maar waarom media zich er niet drukker om maken, kunnen we alleen maar raden.

Gelukkig is in Nederland Bits of Freedom wel actief tegen Artikel 13, en zijn er in andere EU landen veel activisten bezig met de volledige Copyright Richtlijn. In Duitsland heeft een (Engelstalige) club zich er zelfs volledig in gespecialiseerd.

Maar zoals we aan de stemming in de commissie hebben gemerkt is dat niet genoeg. We moeten dus een tand bijzetten, voor we straks geen gebit meer hebben om mee te bijten. Copyright gebruiken als breekijzer om een dictatoriaal internet á la China in te voeren, is onacceptabel.

Maar… waarom?

De copyright cowboys van de grote corporate media en techbedrijven zijn met hun lobby echt het internet en de vrije nieuwsgaring aan het slopen. Daarmee vormt het een direct gevaar voor het democratische gehalte van onze samenleving, én voor culturele diversiteit.
Je mag met dit voorstel zonder permit zelfs niet meer omschrijven waar je naar linkt, zelfs niet zonder de titel letterlijk te noemen. Het is werkelijk belachelijk. Het internet is niks anders dan links die naar elkaar linken.

Je krijgt gewoon schele hoofdpijn als je bedenkt wat de reden geweest kan zijn dat de parlementsleden van de commissie hier ja tegen hebben gezegd. Het is niet zo dat ze geen idee hadden waar ze mee instemden. De commissie heeft de adviezen van een werkelijk enorme lijst aan deskundigen compleet genegeerd.

Het besluit stinkt naar onkunde en corruptie, en we kunnen er allemaal op wachten dat de leidende figuren in het besluit straks een mooie baan bij een techreus krijgen. Wat de reden van hun stem ook is, we moeten er nu vooral iets aan doen.

Wat kun je doen?

Geef er bekendheid aan. Deel bijvoorbeeld dit artikel, nu het nog mag.

Organisaties die opkomen voor je digitale vrijheid, hebben ook op lange termijn veel aan je steun. Kijk of je niet eens wat kan doneren.

Verder kunnen we Julia Reda steunen. Zij is Europarlementslid voor de Duitse piratenpartij, en één van de zeer weinigen binnen het Europarlement die begrijpt wat de gevolgen van de richtlijn zijn. Ze wil zorgen dat het parlement zich als geheel gaat uitspreken over de richtlijn, in plaats van de besluitvorming aan de commissie over te laten die gister ja stemde.
Ze heeft slechts 75 parlementsleden nodig om die stemming te kunnen afdwingen. Daarna moet natuurlijk meer dan de helft van de 750 leden van het volledige Europarlement ook daadwerkelijk tegenstemmen. Het eerste gaat hopelijk wel lukken, maar het tweede wordt bizar genoeg echt best lastig.

Bel een Europarlementariër

We moeten tegenwicht bieden aan de massieve lobby van de multinationals die denken te kunnen gaan verdienen aan een verstikkend copyrightmodel. De beste manier is om Europarlementsleden direct te benaderen. Dat kun je makkelijk zelf doen. Het beste werkt bellen. Dat klinkt misschien een beetje eng, maar het kan met deze tool van Mozilla gratis, tijdens kantooruren, er is een belscript voor het geval je niet goed weet wat je zou moeten zeggen, en je hoeft geen nummers op te zoeken. (korte uitleg)

Gebruik die tool en bel!

Update

14 september 2018
Ik weet niet zo goed hoe ik dit beleefd moet zeggen, en dat lukt me dus ook niet.

Die fuckers bij het Europarlement hebben gewoon vóór de linktax en de upload filters gestemd.

(Voor wie precies wil weten welke fucker wat heeft gestemd, check de stemming bij de voorstellen van Voss)

In eerste instantie ging het goed. Julia Reda kreeg de benodigde 75 stemmen, waardoor Axel Voss niet meer alles kon bedisselen in zijn JURI commissie, en het hele Europarlement zich er over moest uitspreken. Dat hebben ze gedaan – maar ze hebben in meerderheid vóór de hele copyrightshit gestemd.

Zowel artikel 11 als 13 zijn aangenomen, met alleen minimale cosmetische wijzigingen. Zoals Cory Doctorow geparafraseerd zegt: De zoveelste keer dat een stel gevaarlijke politieke clowns die niets van techniek begrijpen, met één of andere bizar voorstel je burgerrechten inperken om een probleem met hun parochie op te lossen, terwijl ze daar miljarden internetgebruikers over de hele wereld mee treffen.

Maar helaas niet zomaar ‘één’ van die vele keren. Dit is verdomd serieus, en gaat waarschijnlijk grote gevolgen hebben.

De strijd is nog niet helemaal gestreden. In de EU bureaucratie gaat nu een delegatie van het Europarlement onderhandelen met de Europese Commissie en de Raad van ministers, achter gesloten deuren, waarbij de eerste twee dus alvast tot doel hebben om artikel 11 en 13 in de hele EU in te voeren.
Daarna komt er in de lente weer een stemming. Er zijn dus nog kansen, maar het wordt na deze stemming veel en veel moeilijker dan het tot nu toe was om het internet heel te houden.

Axel Voss over eigen voorstel: “Oh staat dat er in ja?”

Laten we nog even speciale aandacht besteden aan opperclown Axel Voss. Voss is de Europarlementpipo die het hele voorstel heeft voorbereid en door het Europarlement heeft geloodst.
Deze extreem belangrijke, gestudeerde überpipo, die jaren met het voorstel is bezig geweest, terwijl hij als opperdemocraat zijn vingers in zijn oren stopte om al onze protesten (4,5 miljoen emails!) niet te hoeven horen;
Deze clown die in Villamedia kritiekloos mag orakelen dat hij het copyright ‘moderniseert’, terwijl hij  geen enkel idee heeft van techniek of van wat hij aan het doen is; (net als Villamedia)

…ja deze Axel Voss dus, heeft de dag na de stemming moeten toegeven dat hij niet eens wist wat er in zijn eigen aangenomen voorstel staat.

In artikel 12A staat namelijk dat behalve de organisator niemand meer opnames mag maken van grote sportevenementen. Ook een privépersoon niet. Al zit je met je vrienden naar voetbal te kijken en maak je een selfie voor de TV, of een screenshot van een goal – verboten.

Als een journalist van Breakit hem daar naar vraagt, blijkt hij helemaal niet eens te weten dat dit in de door hem voorgestelde richtlijn staat. Hij is het er zelfs niet mee eens.
“This was kind of a mistake, I think, by the JURI Committee. Someone amended this, nobody has been aware of this”, zegt Axel Voss. (Nogmaals: hij heeft het over een EU richtlijn die hij zelf heeft geschreven, en zojuist door het parlement heeft laten aannemen)
“I didn’t know that this was in the proposal so far, so I have to deal with it now.”