De dobberjournalistiek van de NOS

De maffia misbruikte honderden vluchtelingen in een hongerkamp. De NOS grijpt dat aan voor de suggestie… dat je vluchtelingen het beste kunt stoppen door ze te verzuipen. Een nieuw dieptepunt in een all-low.

Afgrijselijk nieuws. In Italië zijn 68 maffialeden opgepakt wegens fraude en het uitbuiten van vluchtelingen. Tien jaar lang runde de maffia daar een vluchtelingenopvangkamp. Daarbij staken ze zo’n 36 miljoen euro in eigen zak, een derde van de totale financiering.

Hoe moet het voor die mensen geweest zijn? Tien jaar lang opgesloten zitten in een door de maffia gerund kamp. Je vraagt je af hoe mensen hebben kunnen overleven. Óf ze allemaal hebben overleefd.

De gelden die de EU naar de ‘hotspots’ stuurt (zoals de interneringskampen in Italië en Griekenland officieel heten) zijn zeer minimaal. Je kent waarschijnlijk wel beelden van de Griekse hotspots, waar gebrek aan alles is: eten, medicijnen, kleding, hygiëne en vooral recht. In Italië schijnt het ongeveer even erg te zijn.

Ja inderdaad, het ziet er uit als gevangenkampen waar mensen soms niet eens een tent hebben om in te slapen. Dat het er zo uitziet komt doordat het ook echt zo is.

NOS: slachtoffer is dader

Heel goed dat de NOS hier over bericht. Zou je denken.
Als het item op het Journaal begint, zet ik me schrap voor beelden die misschien aan jappenkampen doen denken. Maar we kregen helemaal geen bevrijde vluchteling te zien. Laat staan dat die iets mogen vertellen. Geen kamp, geen slachtoffer, maar een gezellig terrasje in een mooie stad met een “migratiedeskundige”.

Intussen komt de aap uit de mouw. De NOS interesseert zich geen ene biet voor mensen die tien jaar lang zijn opgesloten in een maffiakamp. Ik vermoed dat huidskleur hier een grote rol in speelt – ik kan me althans voorstellen dat als we een paar duizend blozend-roze Hollanders met een Goois-Matras-accentje een paar jaar hadden laten weghongeren in de armen van de maffia, dat er dan een ietsje pietsje ander item uit voort gekomen zou zijn.

Waar wil de NOS het dan wél over hebben?
De maffiakampen blijken slechts een inleidingkje te zijn, een bruggetje, naar het favoriete onderwerp van het Journaal. Se kome allemaal maar met se alle, en se overspoele ons, en we finde da stom want se kunne best erges anders heen.

Hoe een item tot stand komt

Stiekem, u mag het best weten, denk ik dat de NOS eigenlijk heel gewoon is gebleven. Dat de NOS ’s ochtends ook aan zijn kont krabt met zijn haar in de war, en een beetje uit zijn mond stinkt, en dan eerst Facebook even checkt voordat er koffie gezet wordt en er symbolisch wat geragd wordt met een tandenborstel.
Niet al te lang geleden klapte de NOS de laptop weer eens open, en las met slaperige oogjes: “We hebben nieuwe herinneringen voor je. Op deze dag, een jaar geleden, bracht je het nepnieuws dat Nederland werd overspoeld door Albanezen. Weet je nog? Was niet waar hè. Wil je deze herinnering opnieuw delen?”

Op weg naar Hilversum is de NOS nog altijd een beetje slaperig. Maar in de file denkt NOS ineens: “Nee, laten we eens wat nieuws doen. Geen Albanezen, maar Bengalen, die hebben we nog niet gehad!”
Opgetogen belt de NOS zijn correspondent Italië vanuit de auto. Rop Zoutberg heeft er wel oren naar.
“Dus het gaat alleen maar over de cijfers? Ik hoef niet naar dat stinkende Zuid-Italië?”
“Nee Rop jongen, blijf jij maar lekker in Rome hoor, tot augustus dan. Blijf maar lekker op je terrasje zitten!”

Rop is best een ijverige correspondent. Niet te beroerd om helemaal naar een marktje toe te lopen.
Zijn eerste zin in het item:
“Ze openen in Rome het ene groentewinkeltje na het andere, en nemen zelfs markten over.”
We hebben het hier over ongedierte, denk ik even, maar Rop bedoelt de nieuwe schrik van het Westen, de Bengaalse groenteboer.

Fox Nieuws linkser dan NOS

Ik heb eens een beetje rondgesurft om te kijken hoe andere media hier over berichten. Zelfs het ultrarechtse Fox News, officieuze adviseur van Trump, bracht het niet zo antivluchteling als de NOS. De WASP-zender legt de nadruk op de hulp die de maffia kreeg van een katholieke priester. Fox blijft weg van tsunami-sprookjes over migranten, en benoemt in tegenstelling tot NOS het feit dat de 36 miljoen euro vooral aan het voedsel van vluchtelingen werd onttrokken.

Bij Deutsche Welle leren we meer. De maffia was tien jaar de baas in het Isola Capo Rizzuto kamp, en bleef dat tot gister, terwijl al jarenlang gewoon openbaar bekend was dat ze er de boel runden.

Hongerkamp

Zo meldde de inspectie in 2013 al dat de vluchtelingen alleen zeer kleine hoeveelheden bedorven eten kregen, en dat er 70 minderjarigen illegaal in vliegtuighangars opgesloten zaten, met in totaal 2 WC’s.
In 2014 zei de lokale prefect dat het totale aantal vluchtelingen in het kamp waarschijnlijk overdreven werd, en dat het management extra geld voor niet bestaande vluchtelingen achterover drukte. En in 2015 berichtte L’Espresso Magazine dat het management fondsen stal en vluchtelingen uithongerde.

“If the organisation was supposed to provide 500 meals, it provided 300 and the rest went hungry,” zegt ook de bekende anti-maffia aanklager Nicola Gratteri in Deutsche Welle.
DNA India meldt dat de politie dezelfde maffiaclan ook verdenkt van het runnen en uitbuiten van een veel groter vluchtelingenkamp in Lampedusa.

Ti-ta-tover-tsunami

Terug naar het NOS item. Daar zijn ze nog niet zo erg ver. Astrid Kersseboom heeft verteld dat de maffia vluchtelingen steeds vaker “als Big Business ziet omdat er zoveel geld in omgaat”.
De achterliggende boodschap die iedereen daar weer uit begrijpt is dat we failliet gaan aan vluchtelingen terwijl onze bejaarden intussen… enzovoorts.

Maar we gaan verder. “De migrantenboten blijven komen!” zegt Astrid. Er zijn alleen al dit jaar “al ruim 45.000 mensen in Italië aangekomen.” En weet je wat het ergste is? Die mensen zijn helemaal niet in nood. Een groot deel komt uit veilige landen. “Opvallend veel uit Bangladesh. De kans dat ze asiel krijgen in Italië is heel klein, maar toch blijven ze komen. Met dank aan mensensmokkelaars.”

Zou Astrid denken dat die mensen komen doordat mensensmokkelaars ze uit hun huizen sleuren en naar Europa verschepen? Weet de NOS misschien niet dat de enige reden dat die mensen in een bootje stappen, is dat de EU ze niet op een normale manier met een auto, vliegtuig of desnoods te voet de grens laat oversteken? Weet Astrid niet dat de enige reden dat mensensmokkelaars bestaan, is dat de EU migranten ze in hun armen drijft?

Meer Bengalen dan Zuidpoolbewoners

Rop Zoutberg: “De eerste drie maanden van dit jaar telden hulporganisaties op de bootjes op de Middellandse zee bijna 3.000 Bengalen. En daarmee zijn ze de Syrische vluchtelingen ruim voorbij.”

Eh, ja, dat zal wel. Want Syriërs komen natuurlijk traditioneel nauwelijks via Italië Europa binnen. Dan zouden ze enorm om lopen. Hier jongens, statistiekje. Bron: Eurostat.

Zoals je ziet kwamen er altijd al veel meer Bengalen (blauw) dan dat kleine beetje Syriërs (rood) naar Italië. Zoals je ziet is er in het aantal Syriërs en Bengalen nauwelijks iets veranderd. Het golft op en neer, en dat is al heel lang zo. Soms is een golf een tijdje wat lager, soms een tijdje wat hoger.

Angst! …

In een hijgerig stuk van Suse van Kleef gaat de NOS online nog verder los, met koppen en teksten als:

‘Bangladesh is nieuwe markt voor mensensmokkelaars’
“ANGST”
“Geen Syriërs of Irakezen, maar steeds meer vluchtelingen uit Bangladesh komen via de Middellandse Zee naar Europa”
“De plotselinge verhuisdrift van de Bengalen”

Gelul dus. Er komen helemaal niet meer Bengalen naar Italië. Laat staan plots.
Mij maak je niet wijs dat de NOS niet in staat is om de cijfers te checken. Al is het maar omdat ik ze al tientallen keren heb uitgelegd hoe je moet tellen. Zelfs voor de zekerheid een keer in kleutertaal. Enkele NOS correspondenten hebben op me gereageerd, dus ik weet dat ze minstens een deel van de vele factchecks van hun permanente antivluchtelingencampagne hebben gelezen.

Dit zijn dus geen ongelukjes, maar leugens. Alweer.

…en meer leugens.

Online beweert de NOS:
“Bijna 15 procent van de migranten komt uit Bangladesh”
Ook dat is niet waar. De grootste groep bestaat uit Nigerianen, en zelfs zij komen maar aan 14%. Zie hier de cijfers via de Italiaanse overheid.

“pas daarna [na de Bengalen] volgen ’traditionele’ landen van herkomst, zoals Syrië, Afghanistan, Irak en Eritrea.”
Lol! Traditionele landen? Syrië, Afghanistan en Irak komen niet eens in de Italiaanse top 10 voor! Nee, vroeger stonden ze er ook niet traditioneel in. Logisch. Al eens een kaart bekeken, NOS?

Astrid Karsseboom: In de eerste drie maanden “al ruim 45.000 mensen in Italië aangekomen.”
Suse van Kleef: “50.000!”
Niet waar. Het waren er volgens het IOM en de Italiaanse overheid 37.248.

Suse van Kleef: “Het aantal migranten dat Europa bereikt via de Middellandse Zee lijkt dit jaar dus weer hoger te worden dan het jaar ervoor.”
Oja? Wéér hoger. Dan lieg je niet alleen over de aantallen die er nu komen, maar zeg je bovendien dat het aantal steeds opnieuw stijgt.
En dat is onzin:

Wat men bij de NOS altijd graag doet, is doen alsof een bepaald aantal in één of andere maand of kwartaal alleen maar vermenigvuldigd hoeft te worden om aan het jaarcijfer te komen. Dat is niet zo. Sterker nog, dat is de enige reden om te denken dat er dit jaar misschien een serieuze stijging zal zijn.
Maar als je het doet, dan kom je met 37.248 mensen in het eerste kwartaal op iets minder dan 150.000 mensen voor komend jaar uit. Mijn voorspelling: het zullen er meer zijn. Maar als we even in het gebruikelijke NOS verhaal meegaan, dan komen er dus niet méér mensen naar Italië dan vorig jaar, maar juist minder.

U begrijpt intussen mijn boodschap: de NOS zegt maar wat als het om cijfers gaat, en koppelt schandelijke angstzaaierij voor marktoverspoelende Bengaalse groenteboeren aan een verhaal wat eigenlijk over slachtoffers van de maffia en ons vluchtelingenbeleid had moeten gaan.

Blaming the victim.
Maar we zijn er nog niet. De klapper in het item moet nog komen.

“Migratiedeskundige” vergist zich een paar miljoen

We krijgen op het Journaal een Italiaanse “migratiedeskundige” te zien op een zonnig terrasje. Haar naam mogen we blijkbaar niet weten.
Rop Zoutberg zijn favoriete terrasje in Rome, denk je in eerste instantie, maar dat klopt niet. Wie goed oplet ziet dat Rop ineens een vrouw is, en op de achtergrond zien we een Engelse dubbeldekker rijden. Een beetje onderzoek leert: We zijn in Londen, waar Suse van Kleef voor de NOS Loretta Napoleoni interviewt. Op het Journaal krijgen we echter niets meer te horen dan dat dit een anonieme ‘migratiedeskundige’ is.

Rop Zoutberg is duidelijk degene die Loretta heeft aangedragen, maar blijkbaar was ze in Londen. Zoutberg heeft in 2016 al een gig gehad waarin hij haar kon interviewen in Pakhuis de Zwijger.

Loretta Napoleoni is in werkelijkheid geen migratiedeskundige, maar wel een vat van tegenstrijdigheden. Ze beweerde ooit marxist te zijn, maar heeft daarna jarenlang als econoom bij banken gewerkt. Ze heeft tegenwoordig een dikke vinger in de pap bij de Spaanse PvdA (nou ja, eigenlijk rechtser dan de PvdA) en bij het Italiaanse Oxfam. Ze bewondert het totalitaire kapitalisme van de Chinezen en werkt mee aan Russische propagandafilmpjes van RT. Ze profileert zich vooral als journalist die over de financiering van terrorisme schrijft. Haar laatste boek ging over de financiering van IS, en had als ondertitel:

“How Jihadists and ISIS Turned Kidnapping and Refugee Trafficking into a Multi-Billion Dollar Business.”

Ze beweert dus dat IS vele miljarden verdient door mensen te ontvoeren en door vluchtelingen te smokkelen. Je kunt het je al voorstellen ja, dat je als vluchteling naar IS loopt en vraagt of ze je niet even naar Europa kunnen brengen…

Napoleoni is niet vies van bizarre conspiracy theorieën, als ze maar goed verkopen. Zo beweert ze dat westerse landen “kopers zijn op de vluchtelingenmarkt“, die vluchtelingen overkopen van jihadisten omdat ze goedkope werkkrachten nodig hebben.

“As a tsunami of migrants and refugees floods Europe”, schrijft ze in augustus 2016, toen de vluchtelingenstroom hier al lang weer op zijn gat lag. Bent u laatst ook zo verzopen tussen de vluchtelingen? U liep lekker met uw hondje over het Scheveningse strand, en toen pardoes stak daar die tsunami op, er was geen zwemmen meer aan…

Ze beweert ook dat Jihadisten al “vele miljoenen” vluchtelingen naar Europa hebben gebracht. Dat is simpel aantoonbaar een dikke leugen, want zelfs al zouden alle vluchtelingen door IS hier zijn afgeleverd, er zijn simpelweg niet zoveel mensen binnengekomen.

Ze verdient kortom een goede boterham aan mensen bang maken.

Suggestie tot medeplichtigheid aan moord

Genoeg over de achtergrond van onze ‘migratiedeskundige’. Wat zegt Napoleoni op het NOS Journaal, nadat de NOS ons in de inleiding alvast aan het griezelen heeft gekregen over de niet-bestaande vluchtelingentsunami?

‘Wat gaan we doen om te voorkomen dat dit normaal wordt? Hoe meer mensen we redden, die op Sicilië terecht komen, hoe meer foto’s van deze mensen op facebook zullen eindigen. De thuisblijvers zullen denken, ik kan het ook doen.’

Ze zegt het niet letterlijk, nét niet. Maar haar suggestie is duidelijk.
Ze vraagt niet om een facebookverbod voor migranten. Dat zouden zij en de NOS waarschijnlijk zelfs racistisch vinden. Nee, het voorstel wat zij en de NOS met veel uitroeptekens suggereren is dat als we migranten voortaan laten verzuipen, dat de ‘vluchtelingencrisis’ dan is opgelost.

De NOS, die haar zeldzame pro-vluchteling berichten altijd van tegenspraak zal voorzien, brengt tegen dit totaal racistische voorstel helemaal niets in. Geen letter van twijfel, geen andere mening, geen enkele vraag.

Als je als nieuwsorganisatie zo stelselmatig vluchtelingen in een negatief daglicht zet als de NOS doet, en als je zo sterk hangt aan het altijd maar weer relativeren van meningen door ook het tegengestelde aan bod te laten komen (en nee, dat is niet gelijk aan hoor- en wederhoor. Steeds een klimaatscepticus tegenover klimaatwetenschappers zetten heeft bijvoorbeeld niets met objectieve journalistiek te maken) – en je hebt niet eens een heel, heel klein vraagje nadat iemand voorstelt om duizenden mensen te laten verdrinken –
– dan ben je het er blijkbaar mee eens.

In het online artikel is Loretta nog net iets duidelijker met haar suggestie.

“Door de opkomst van social media is het delen van succesverhalen gemakkelijker geworden. Als migranten op hun bestemming aankomen, posten ze triomfantelijke foto’s op Facebook, zag Napoleoni. “Ze laten een leven zien dat er veel beter uitziet dan het daadwerkelijk is. Maar achterblijvers worden daardoor aangemoedigd, die zeggen: laten we het ook proberen.”
“We moeten voorkomen dat het normaal wordt om deze route af te leggen”, vindt Napoleoni. “Hoe meer mensen we redden van de zee, hoe meer mensen we opnemen, hoe meer mensen er deze kant op komen. Dat is misschien schokkend om te zeggen, maar zo is het.”

Enig mogelijke conclusie:

Napoleoni roept op om mensen te laten verdrinken. Om er naast te gaan staan en te zeggen: “Jij bent geen mens, maar een rat, zoals vroeger de nazi’s joden ratten vonden. Als je bootje het begeeft, gaan we er naast staan en doen niks. Misschien dat we je verdrinking filmen, om uit te zenden in je land van herkomst. We willen niet racistisch of hard overkomen hoor, maar we willen geen aanzuigende werking.”

En de NOS staat er naast en hoopt op goede kijkcijfers.

Hoe noem je zoiets?

Ik heb wat vrienden gevraagd om mee te denken. Want ik had het gevoel dat hier een woord voor moet bestaan, maar kwam er niet op.

Je hebt van die omstanders, die vrolijk toekijken hoe een kind in de sloot verzuipt. Dat is trouwens hartstikke strafbaar.

Maar wat Napoleoni samen met de NOS suggereert, gaat veel verder dan wat die omstanders doen.
Zo’n omstander is soms in paniek. Of denkt dat er zoveel mensen zijn, dat vast al iemand anders aan het helpen is.

Maar wat Napoleoni en de NOS voorstellen is niet dat je per ongeluk niet helpt, nee, je steekt expres geen poot uit. En het gaat niet om een enkel kind, maar om een massamoord op duizenden mensen per jaar.
Het enige verschil is, dat je niet zelf het mes hanteert. Niet actief moordt, maar passief.

Mijn vrienden bedachten allerlei woorden. Wegkijker. Passieve medeplichtigheid. (“is waar de nazi’s groot mee zijn geworden. ‘Wir haben es nicht gewust’. Zo passief vind ik dat eerlijk gezegd niet, door bewust niet in te grijpen of weg te kijken faciliteer je een misdrijf.”)
Moedwillige nalatigheid met een politiek doel. Hufter. Passivant. Verzakingsmoordenaar. Negligent manslaughter (wat het volgens het Amerikaanse rechtssysteem daadwerkelijk is).

We kwamen er achter dat alle bestaande woorden en wetten alleen over onbewuste (maar verwijtbare) nalatigheid gaat. Voor een moeder die door niet in te grijpen, haar kind laat verdrinken in een bad, hebben we het woord “moord”. Maar de suggestie en terreurdaad die het Journaal hier probeert te normaliseren is zo kwaadaardig dat we er nog geen woorden voor weten.

Dobberjournalistiek

Meedobberen op de golven van vreemdelingenhaat.

Goed nieuws was er ook nog een beetje op het Journaal. De NOS snapt nu al wat ik twee dagen geleden al schreef over de WannaCry aanval.

En de kabinetsformatie is mislukt. Fijn dat GroenLinks vooralsnog geen PvdA positie kiest en blijkbaar voet bij stuk heeft gehouden. Niet mee heeft willen gaan in een racistische migrantenpolitiek.
Ik hoop dat ze daar bij blijft.

De NOS is er in elk geval ook blij mee. Weer iets wat de schuld is van die vluchtelingen.

Tekst: Bas Thijs.
Kopfoto: Image by Pete Linforth from Pixabay.
Dank aan Marco de Kloet voor het bedenken van de titel.