Links en progressief Nederland juicht al een tijdje voor Justin Trudeau, de blitse premier van Canada. Dit weekend verwelkomde hij de eerste Syrische vluchtelingen. “We openen onze harten en heten deze mensen welkom. Ze stappen van het vliegtuig als vluchtelingen maar wandelen de luchthaven buiten als inwoners van Canada.”
Hoe mooi is dat?
Applaus voor held Justin Trudeau
Al voor zijn verkiezing bewierookten veel Europeanen de nieuwe Canadese premier. Justin Trudeau is haast tegengesteld aan zijn conservatieve voorganger. Hij is jong, vlot, knap, en… nu.
En inderdaad, Justin’s plannen liegen er niet om:
Zijn speerpunten zijn het menselijk maken van het asielbeleid, strijden tegen klimaatverandering en het legaliseren van wiet.
Trudeau noemt zichzelf trots een feminist, is voor euthanasie en abortus. In zijn kabinet zitten evenveel mannen als vrouwen.
Hij wil de belasting voor de middenklasse verlagen, en voor de rijkste Canadezen verhogen. En hij stapt van het neoliberale bezuinigingsprogramma af: Hij belooft expliciet naar een tekort in de begroting te streven, om te kunnen investeren in de economie.
Dat is inderdaad vernieuwend. Maar dat sommigen hem een voorbeeld voor links noemen, is een beetje raar. Trudeau is namelijk niet links, maar liberaal.
‘Liberaal’ kan zo’n beetje alles betekenen
Wij kennen dat hier eigenlijk niet meer, liberalen. De VVD noemt zichzelf een liberale partij, maar is dat al lang niet meer. Wat ze bevorderen, is niet vrijheid en tolerantie, maar repressie en de onderbuik.
D66 noemt zich weliswaar sociaal-liberaal, maar dat woordje sociaal is (zeker sinds Pechtold) betekenisloos: De partij houdt nog strakker vast aan bezuinigen op zorg en sociale zekerheid dan de VVD. En privacy, dat oh-zo met de mond beleden klassieke grondrecht, wordt met graagte ingeruild tegen het TTIP verdrag.
De Canadese Liberal Party is, zeker sinds Justin de baas is, van een heel ander soort liberaal. Eentje die gelooft in de multiculturele samenleving, om maar eens wat te noemen. Klassiek liberaal, met nadruk op vrijheid, klassieke grondrechten en de rechtsstaat.
Met een premier die echt zijn best lijkt te doen om op te treden tegen discriminatie, die werkelijk gelijke kansen voor iedereen wil. En die beseft dat het neoliberale bezuinigingsprogramma wat al sinds Thatcher en Reagan het economische beleid in de wereld lijkt te bepalen, noch liberaal is, noch effectief. Volgens Trudeau is een herverdeling van inkomen of het vergroten van het begrotingstekort soms juist iets wat een liberaal moet doen, om te zorgen dat niet alleen rijke mensen die ‘gelijke’ kansen krijgen.
De liberale lusthof
Is dat dan prachtig, dat ‘echte’ liberalisme? Is het dan sociaal, solidair, vrij en fantastisch, breekt binnenkort het paradijs door in Canada, maar dan deze keer zonder appel?
Laten we eerst eens even korte metten maken met hoe bijzonder, vernieuwend en uniek Justin Trudeau en zijn partij zijn. De Liberal Party is een middenpartij die in de 20ste eeuw bijna 69 jaar in de regering heeft gezeten, en daarmee de langst regerende partij in de westerse wereld is. Justin zelf is de zoon van de langst regerende premier van Canada. De familie Trudeau is een politieke dynastie. Hij is gewoon de jongste boy van het old boys network.
Als je het vergelijkt met het beleid in de VS, is het Canadese beleid inderdaad erg vernieuwend, maar voor onze begrippen valt het meestal behoorlijk tegen. Zo wil hij het belastingtarief voor de rijkste Canadezen (inkomen van meer dan 2 ton per jaar) verhogen naar 33%. Evenveel als bij ons altijd het laagste belastingtarief is geweest.
Abortusrechten en euthanasie zijn voor ons al decennia gesneden koek. Wiet natuurlijk ook, al gaat Justin het hopelijk wat beter regelen dan wij hebben gedaan. Over sociale zekerheid zullen we Justin verder niet horen.
Een liberaal kan namelijk wel sociaal zijn, en vinden dat je mensen gelijke kansen moet geven. Maar liberalen vinden niet dat mensen gelijk behandeld moeten worden, laat staan dat je de zwakkeren in de samenleving flink zou moeten steunen. Als jij toevallig chronisch ziek bent, of gewoon niet zo slim, dikke pech dan. Zelfredzaamheid staat voorop.
Liberalisme draait uiteindelijk niet om gelijkheid, maar om economische vrijheid.
Het mensbeeld van een liberaal is niet dat van een zorgzame familie of een club vrienden, maar dat van een voor zichzelf levende, calculerende burger die uit egoïsme de economie doet groeien, en zo de welvaart verhoogt. De gemiddelde welvaart, en zeker niet de welvaart van iedereen. Ongelijkheid is binnen dit mensbeeld immers juist wenselijk, zolang die maar niet zo extreem wordt dat ze een vrije markt in de weg staat.
Trudeau en de vluchtelingen
In Nederland was er niet veel aandacht voor, maar in de internationale pers werd Trudeau dit weekend als ware held onthaald. Want Justin heeft 25.000 Syrische vluchtelingen uitgenodigd om naar Canada te komen. Vrijdag stond hij op het vliegveld om de eerste 163 te verwelkomen.
“We openen onze harten en heten deze mensen welkom. Ze stappen van het vliegtuig als vluchtelingen maar wandelen de luchthaven buiten als inwoners van Canada.”
Prachtige woorden, en inderdaad ontroerend om te zien hoe volledig het welkom was voor de vluchtelingen die arriveerden.
Mooi ook, dat Canada die Syrische vluchtelingen uitnodigt bovenop de ongeveer 20 k mensen die zelf jaarlijks asiel komen vragen.
Maar, lieve mensen, wat Trudeau doet is eigenlijk helemaal niet zo mooi.
25.000 mensen is een heel klein aantal op een land wat meer dan twee keer zo groot is als al de landen van de EU samen.
Nederland krijgt dit jaar waarschijnlijk maximaal zo’n 50.000 asielzoekers. (first applications) Als je een vergelijking maakt tussen Nederland en Canada op inwonersaantal, zou Canada eigenlijk 103.000 mensen op moeten vangen, en frappant genoeg, ook als je vergelijkt op BNP.
Canada kan dus niet aan Nederland tippen, terwijl Nederland en Europa het op hun beurt weer bijzonder slecht doen vergeleken met de meeste andere landen in de wereld.
Vergelijk je op oppervlakte, dan wordt het plaatje helemaal extreem.
Canada heeft een oppervlakte van 9.984.670 km², Nederland 41.543 km².
Weet je hoeveel mensen Nederland zou opvangen als we net zoveel Syriërs per km² zouden binnenhalen?
Honderd en vier. 104 Syrische vluchtelingen in heel ons land!
Als Liechtenstein zich even verantwoordelijk zou voelen als Canada, zou ze zelfs maar 0,4 vluchteling opvangen. Ik denk dat IS wel voor een pakketje kan zorgen waarmee dit aantal gehaald wordt.
Als Canada daarentegen evenveel vluchtelingen per km² zou opvangen als Liechtenstein, waren het er niet 25.000 maar anderhalf miljoen.
Evenveel per km² als Nederland dit jaar naar verwachting doet? 13 miljoen.
Evenveel per km² als Libanon? Dan zitten we op 955 miljoen.
(en nee, gelukkig zijn er bij lange na niet zoveel vluchtelingen in de wereld)
Wat Canada doet is dus minder dan een schijntje van haar verantwoordelijkheid nemen.
Uitsluiting
Belangrijker: Trudeau weigert alleenstaande hetero mannen op te nemen. Er is alleen ruimte voor gezinnen, vrouwen, kinderen en homo’s.
Aan de ene kant lijkt dit logisch. Vrouwen, kinderen en homo’s staan aan meer risico’s bloot. Maar zoals Amnesty International terecht oordeelt:
Profiling single men unfortunately only serves to feed into negative sterotypes which already exist, and risks stigmatizing an entire population as individuals who are to be feared or who are gay.
“Het profileren van alleenstaande mannen heeft als enig effect dat het bestaande negatieve stereotypes versterkt. Het riskeert de stigmatisering van een complete bevolking als individuen waar men voor zou moeten vrezen, als ze niet homo zijn.”
Bovendien negeert dit profileren op seksualiteit, dat ook hetero single mannen in een bijzonder kwetsbare positie kunnen zitten. Neem bijvoorbeeld vervolgde journalisten of mensenrechtenactivisten.
De cherry picking gaat zo ver, dat de vluchtelingen in het Midden Oosten aan uitgebreide screening worden onderworpen voor ze überhaupt een aanvraag mogen doen. De UNHCR werkt mee met vragenlijsten over seksualiteit.
Wat is dat voor een afschuwelijk iets? Zijn die alleenstaande jongens, mannen en bejaarden niet in nood?
Hoe groot zou de rel wel niet zijn als een land geen homo’s zou accepteren? En de UNHCR daar aan mee zou werken?
Waarom wordt het geen rel wanneer dat met hetero’s gebeurt? En waarom staan we er zelfs bij te juichen dat Canada zo ontzettend warm en menselijk is?
Helaas dus. Ook ik hoor graag goed nieuws. Maar dit is geen goed nieuws, dit is goede marketing.
Als je applaudisseert voor Justin Trudeau, sta je echt voor de verkeerde te juichen.
Illustratie: Justin Trudeau: door Lee Fehler, (CC BY-SA 2.0) Mannelijke vluchtelingen: Fylakio detention center, Greece, door Ggia, (CC BY-SA 3.0) Bewerking: B Thijs
Het is een beetje manipulerend (sorry) om het aantal vluchtelingen per km2 te berekenen. Dan kunnen er in de Sahel of de Sahara ook nog wel wat terecht, om van de Zuidpool maar niet te spreken. Je moet het natuurlijk vergelijken met het aantal inwoners (zo’n 35 miljoen in Canada) en met het welvaartspeil dan wel de (economische) mogelijkheden in een land. Naar beide maatstaven gemeten doet Canada het erg slecht. Dat is inderdaad geen reden tot juichen. En dat heterosexule alleenstaande mannen worden uitgesloten is bizar.
Hoi Margreet. Ik heb intussen een vergelijking op inwonersaantal en BNP toegevoegd hierboven.
Doet iemand eens iets goeds, is het weer niet goed genoeg hoor. Bah! Daarnaast blijf je hangen in het verleden met dat gezeur over liberaal, progressief en links en rechts.
We leven intussen al in een andere wereld, waar de verhoudingen al veel anders zijn. Het gaat nu om het overleven, van ons, van de wereld. En van de keuzes die je dan gaat maken: haat of compassie, strijd of samenwerking.
En van de keuze tussen marketingpraatjes of realiteit.
Overigens, Bobski: werk jij alleen maar samen met mensen die je 100% adoreert? Of zou je misschien ook op sommige vlakken kunnen samenwerken met iemand die je op het ene vlak okay vindt, en op het andere kritiseert?
En denk je werkelijk dat kritiek hebben op iemands daden hetzelfde is als iemand haten?
Het is makkelijk om de wereld op te delen in goed en kwaad. Om de één te haten en de ander als een reddende engel, een heilige held te zien.
Ik geef meteen toe dat ik dat ook nog steeds wel eens doe. In wij en zij denken is menselijk.
Maar dat maakt het niet waar.
Als we werkelijk iets willen veranderen in de wereld, zullen we moeten accepteren dat mensen mensen zijn.
Mensen die nooit 100% goed of slecht zijn.
Als we achter helden aan blijven rennen, en denken dat zij alles wel even zullen regelen, komen we altijd bedrogen uit.
Mijn doel is niet om iedereen die niet perfect is, aan de schandpaal te nagelen.
Mijn doel is om een beetje realiteitszin in het politieke theater te brengen, aan de hand van controleerbare feiten.
Het is belangrijk om te beseffen dat de mensen op dat toneel, acteurs zijn, en geen helden. Ze spelen een rol in een beroerd spektakel.
Zolang we daar niet doorheen prikken, en denken dat het theater de echte werkelijkheid is, worden we niet vermaakt, maar keer op keer teleurgesteld.
Wil je het over helden hebben? Laten we dan kijken naar de 47.000 mensen die zich in Nederland hebben aangemeld om vrijwilligerswerk te doen voor vluchtelingen. Naar de mensen die met hun auto vluchtelingen ophalen in niemandsland, omdat ze mensenrechten belangrijker vinden dan een lokaal wetje. Naar vluchtelingen zelf.
Maar acteurs? Acteurs spelen een held, ze zijn geen held.