Ik ben een mensensmokkelaar

Sinds kort sta ik in het computersysteem van de Nederlandse marechaussee geregistreerd als mensensmokkelaar. De officiële term is geloof ik “hulp geven bij illegale grensoverschrijding”.
Ik weet niet meer hoe ik het heb. Want… wat heb ik gedaan?

Verslag door gastblogger Ka Ketelmug, redactie Bas Thijs

Ka is een Nederlandse die sinds een aantal jaar in Duitsland woont.

Gesprekje tijdens het wachten

Het is een zonnige, maar koude herfstmiddag. Een Noordoostenwind snijdt over het perron, daar helpt ook je neus in je sjaal steken niet tegen. Ik sta op station Viersen (Duitsland) te wachten op de trein naar Venlo, om mijn bejaarde moeder op te zoeken.
Ik sta lang te wachten.
Er is iets kapot, en alle treinen zijn vertraagd.
Terwijl ik me daar zo sta te vervelen, komt er een wat oudere meneer naar me toe. Hij vraagt me waar en wanneer de trein naar Venlo vertrekt.
En dat vertel ik hem.

Het wachten duurt lang, dus we raken in gesprek. In gebroken Engels.
Het is een aardige meneer. Dus in de trein kletsen we verder.
De meneer heeft een jongere reisgenoot, die helemaal geen Engels spreekt, en me verlegen toelacht. Allebei blijken uit Syrië te komen. Daar maken ze geen geheim van.
Ze zijn al erg lang onderweg. Vanaf de onderkant van Syrië, bijna bij de grens met Jordanië, zigzaggend langs de oorlog dwars door het land heen naar boven, via Turkije de Middellandse zee over en door de Balkan. Alles bij elkaar bijna een maand.

Gevlucht

Hij vertelt dat ze naar Nederland willen. En dat hij zijn kinderen zo mist, en bang is.
Of het thuis wel goed zou gaan, want daar is het allemaal boem-boem. Hij belt ze iedere dag. Om te zeggen dat hij er nog is, want de reis is zo gevaarlijk. Daarom heeft hij zijn gezin ook niet meegenomen.
Hij laat me zijn treinkaartje zien, en vraagt of het het goeie kaartje is. Dat weet ik niet, want ik heb een internet-ticket. Hij vraagt of je op het station een telefoonkaart kan krijgen, want hij wil graag zijn kinderen weer bellen. Dat weet ik ook niet.
Maar ik weet wel wanneer we de grens over gaan. En op het moment onze trein daadwerkelijk over dat virtuele lijntje heen dendert, vertel ik dat tegen hem.

Zijn blijdschap is enorm: hij IS er eindelijk!
Ik ben blij met hem.

In Venlo stappen we uit. Ik wijs de oudere man het stationsgebouw aan, en wil afscheid nemen om verder te reizen.
Denk ik.

Mogen we je paspoort zien?

Een man en een vrouw stappen op ons af: ‘We zijn van de marechaussee, in burger. Mogen we je paspoort zien?’

Uh. Ja. Natuurlijk.
De meneer zijn paspoort willen ze ook zien. Dus geeft hij het.
Doorlopen mogen we niet meer. Meneer moet ook zijn telefoon afgeven. Zijn enige vorm van contact met zijn familie… Dat vindt hij duidelijk erger dan zijn paspoort. En hij kijkt opeens heel erg benauwd en bedremmeld.
Ik heb een beetje medelijden met hem.

Maar opeens… heb IK blijkbaar iets fout gedaan.
Hoe het komt dat ik met een Syriër reis, wil de marechaussee in burger weten.
Ik vertel het braaf. De weg gewezen in Viersen. Aan de klets geraakt. In trein doorgekletst.
Dus ja, in principe ben ik samen met hem over de grens gekomen, ja. Net als de rest van al die mensen in die trein.

Of ik wist dat ‘ie vluchteling was.
Goh, dat had ‘ie me eerlijk verteld, dus ja, dat wist ik.

Nou, of ik wist dat dat strafbaar was. ‘Hulp aanbieden bij het illegaal oversteken van de grens’…
Ik klap licht achterover.

Stempel: mensensmokkelaar

Er worden foto’s van onze paspoorten gemaakt en opgestuurd.
Ze willen mijn telefoon ook hebben. Als ik vertel dat hij leeg is, antwoorden ze: Nou, op het bureau hebben we wel een oplader.
Op het bureau?? Hoezo, op het bureau?
Ja, want ik zit zwaar in de trubbels, wordt me verteld.
Men mag mij zonder verdere aanleiding meenemen en 3 dagen in bewaring stellen.
En ik word nu sowieso in een computer geregistreerd.
Ik klap weer steil achterover.

Waarom dan?
Nou, voor dat illegaal hulp bieden.
Maar… wat? Omdat ik iemand vertel hoe laat de trein vertrekt? Omdat ik het waag om gezellig met iemand te kletsen en, godbetere het, zelfs zomaar in dezelfde wagon te zitten? Daarom scheer je me over één kam met mensensmokkelaars?
Iemand gewoon beschaafd antwoord geven op een doodnormale vraag en een kletspraatje met hem maken, stel je dus gelijk aan criminelen die mensen veel geld aftroggelen om in halflekke bootjes de Middellandse zee over te steken? Of letterlijk te laten stikken in vrachtwagens?
Dat vind ik wel erg ver gaan, en dat zeg ik ook.

En ja, natuurlijk heb ik het nieuws wel gezien. En ergens ook wel gehoord dat je geen mensen mag smokkelen.
Maar dan denk ik toch eerder aan mensen die verstopt worden in containers van de maffia. En niet aan openlijk in de trein zitten te kletsen met mensen die al een treinkaartje hebben, en die zonder mijn “hulp” ook wel in Venlo aangekomen waren.

Owee

Intussen begint het de marechaussee denk ik ook wel te dagen dat ik niet met opzet vluchtelingen de grens over help. En dus mag ik uiteindelijk gaan.
De meneer en zijn reisgenoot hoeven trouwens ook niet mee naar het bureau. Ze moeten zichzelf als vluchteling gaan registreren, maar waar en hoe, dat moeten ze zelf maar uitzoeken.

We gaan ieder ons weegs: de marechaussee naar het volgende voor anderen ingrijpende routineklusje; de oudere man en zijn reisgenoot zeer geschrokken maar in principe oké; en ik nog net niet horizontaal, van het steil achterovervallen.

Ik sta nu echter wel in een of ander systeem. Als wat precies, en waar, is me nog steeds niet duidelijk. Want, zegt de marechaussee, ik zal er niks meer over horen. Maar owee als ik het nog eens doe!

Owee als ik het nog eens doe? Maar… wat dan eigenlijk precies?

Geregistreerd

De aantasting van mijn privacy en registratie als mensensmokkelaar, alleen omdat ik in dezelfde coupe als een vluchteling de grens over ga en met hem klets, gaat toch alle perken te buiten!
Oke, ik was naïef. Ik heb de marechaussee niet gevraagd of ze hier wel recht op hadden, niet om hun ID gevraagd, en ben ook niet anderszins op mijn strepen gaan staan. Ik heb ze op hun woord vertrouwd, dat ze dit zo maar mogen doen: mijn gegevens opnemen en doorsturen, me op het perron tussen de andere reizigers “verhoren”, me in de computer opnemen, en dreigen met 3 dagen hechtenis. Schuldig tot je ze van het tegendeel kunt overtuigen.

Dit alles trouwens zonder ook maar één vodje papier mee te krijgen. Geen proces-verbaal, geen bekeuring, niets. Nadat ik braaf mijn adres gegeven had, heb ik nog gevraagd of ik nog een brief zou krijgen. Nee, ik zou er zelf niks meer van horen, BEHALVE als ik het nog eens zou doen. “Bewijs” dat dit gebeurd is heb ik dus niet. Wat het ook heel moeilijk maakt om er bezwaar tegen te maken.
Wat de consequenties zijn van “geregistreerd” staan is me niet duidelijk.
Word ik, de volgende keer als ik een grens in Europa oversteek, er per definitie uitgehaald? Gaan ze dan mijn rugzak controleren op gesmokkelde vluchtelingenbaby’s?

Genève ligt zeker niet in Nederland

Nederland heeft de Conventie van Genève ondertekend.

En beloofd mensen uit oorlogsgebieden op te vangen. Daar houdt Nederland zich kennelijk wel aan, aangezien de twee vluchtelingen zich nu mogen laten registreren. Maar blijkbaar moet het die mensen zo moeilijk mogelijk gemaakt worden daadwerkelijk Nederland te bereiken, en weeeee degene, die Nederland helpt zich aan die Conventie te houden…

Staatsgevaarlijk: doet aardig tegen asielzoeker

Ik word over één kam geschoren met lui die mensen uitbuiten en in wankele bootjes de zee opsturen. Dat kan ik niet hebben. Zelfs al zou ik wél met opzet vluchtelingen de grens over geholpen hebben, dan vind ik dat nog steeds iets heel anders als je dat uit humanitaire beweegredenen doet, dan die halve en hele criminelen die volslagen gewetenloos een flink slaatje slaan uit de ellende van andere mensen.

Maar wat nou hulp? In de trein? In het openbaar? Aan mensen die al een kaartje hebben?
De definitie van “hulp” wordt wel erg ver opgerekt.
Owee als je de volgende keer bij een bushalte je paraplu boven het hoofd van een ongeregistreerde vluchteling houdt!

Ik trek hier de conclusie uit:

• dat je beter niet iemand kunt vertellen waar en wanneer de trein vertrekt zonder dat je zijn identiteitsbewijs gezien hebt.
• dat je beter niet met een sympathiek iemand in de trein kunt kletsen zonder dat je zijn identiteitsbewijs gezien hebt.
• dat zo gauw je merkt dat iemand een vluchteling is, zelfs al heeft ‘ie recht op asiel, je beter zo veel en zo snel mogelijk afstand van zo iemand moet nemen (of wellicht beter nog? Heel hard schreeuwen, “pas op, hier staat een vluuuuuchteliiiing, ren voor je leven, help brand politie”) want je weet niet wat je anders riskeert voor jezelf.

Geen incident

Ondertussen hoor ik dat ik niet de enige ben.
In heel Europa worden blijkbaar mensen “gepakt” onder het mom van het aanpakken van mensensmokkelaars. Mensen die soms wellicht “bewust” vluchtelingen helpen, maar ook mensen zoals ik, die echt niet “helpen,” maar gewoon normaal menselijk gedrag vertonen, zoals vragen beantwoorden, vriendelijk en behulpzaam zijn, en eens aan de praat raken met een onbekende in de trein.
Hierbij worden fundamentele mensenrechten volledig buitenspel gezet.
Ik wil het hier ook niet bij laten zitten, en ben ondertussen in contact gekomen met een Europees initiatief van journalisten en juristen die hier achteraan zitten. Hopelijk kunnen we gezamenlijk iets doen tegen dit soort intimidatie.

Wat beschermt de marechaussee waartegen?

Ik weet niet waarom (de opdrachtgevers van) de marechaussee denkt dat Nederland beschermd moet worden tegen vluchtelingen.

Ik weet ook niet waarom de marechaussee (of de opdrachtgevers van de marechaussee) denken dat ik geregistreerd of geïntimideerd moet worden, of waarom ik een gevaar voor de samenleving ben als ik tegen aardige oudere meneren uit Syrië praat.

Maar wat ik me vooral afvraag:
Die samenleving die we straks overhouden,

• als we op deze manier zoveel mogelijk vluchtelingen hebben geweerd,
• en onze eigen bevolking zo bang hebben gemaakt dat ze niet meer aardig durven zijn tegen een ander;

…is die dan het beschermen eigenlijk nog wel waard?

 

Foto's:
Wachtende man bij station: Afbeelding van jxq via Pixabay
Spoor: Afbeelding van Josh Mason-Barkin via Pixabay