Volgens de rechter schendt een organisatie in Rijswijk de rechtsorde. ‘Nee,’ zegt minister Opstelten, ‘zij geniet immuniteit’.
Onze minister lijkt niet helemaal te begrijpen dat hij geen rechterlijke macht heeft, en niet boven de wet staat…
Bij de Europese Octrooi Organisatie speelt al jaren een conflict tussen de leiding en een groot deel van de werknemers. Directeur Battistelli zou een schrikbewind voeren en wars zijn van tegenspraak. Hij erkent vakbonden niet en weigert met hen in gesprek te gaan.
Ambtenaren van internationale instellingen hebben een beperkte mate aan diplomatieke onschendbaarheid. Dat is logisch, anders zou het land waar de VN of het Internationale Strafhof staat, ze tot van alles kunnen dwingen. Maar niet zomaar alles mag, en de rechter heeft in dit geval dan ook geoordeeld dat Battistelli zijn act moet veranderen.
Tot zover geen schokkend nieuws. Maar dan:
Opstelten, die niet eens partij is in deze zaak, heeft laten weten dat de uitspraak van het Haagse Gerechtshof niet uitgevoerd mag worden. Opstelten heeft daarmee lak aan de rechterlijke macht waar hij zichzelf blijkbaar boven vindt staan.
Bij de Volkskrant hebben ze een stel softies weten te vinden die niet meteen beginnen te vloeken, maar echt, dit gaat heel ver hoor.
Ik wil Opa Opstelten sowieso al jaren een lesje maatschappijleer geven.
Je hoort het hem gewoon zeggen met zijn bromsnorrenstem: “Trias Politica? Nee, ik blijf liever monogaam…”
Dat is vooral ook het schokkende aan de zaak: best slecht dat internationale instituten zich boven het arbeidsrecht proberen te stellen, maar een minister die denkt dat hij boven een rechter gaat, is echt nog veel kwalijker.
We hebben in Nederland Trias Politica. Dat wil zeggen dat de politieke macht in drieën gehakt is, namelijk wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht. Montesquieu heeft dat ooit bedacht. Doordat niemand alle drie de machten tegelijk in handen heeft, is het veel moeilijker voor dictators om de boel over te nemen en de democratie af te schaffen.
Maar Opa Opstelten ziet dat allemaal wat anders.
Hij is niet eens partij in deze zaak. Hij heeft er helemaal niets mee te maken. Opstelten is van de uitvoerende macht, en dient gewoon onverkort uit te voeren wat de rechter zegt, net als u of ik. Maar nee, daar heeft mijnheer geen zin in, want hij weet het beter.
Die man moet echt dringend een Pinokkio vloek over zich heen krijgen, zodat zijn neus groeit, elke keer als hij het woord “rechtsstaat” ijdel gebruikt.
Niet voor niets duidt bijvoorbeeld Bits of Freedom hem alleen nog aan als “de minister van Veiligheid en Nog Iets”.
Ik vertrouw het de Tweede Kamer verder wel toe om hier volledig doorheen te slapen, zoals steeds wanneer er weer eens wat is met ons nonrechtsstatelijke trio Opstelten, Teeven en Plasterk. Maar wat mooi zou het toch zijn als…
Foto: Ivo Opstelten: Wouter Engler (CC BY-SA 4.0) Bewerking & tekst: Bas Thijs
Feitelijk had Opstelten hier gelijk en de rechter ongelijk. Ik heb enige tijd geleden een klacht tegen ESTEC ingediend bij het College voor de Rechten van de Mens wegens leeftijdsdiscriminatie bij het aannamebeleid. ESTEC schrijft standaard bij vacatures dat ze een bovengrens van 55 jaar hanteren bij aanames. Ik had daarover al eerder bij ESTEC zelf geklaagd en gezegd dat dat wettelijk verboden was en als antwoord gekregen dat ESTEC boven de wet staat. In eerste instantie ontkende het CvdRvdM dat, maar na enig uitzoekwerk moesten ze toegeven dat dat inderdaad zo is. Hierover is al in het verleden geprocedeerd waarbij ESTEC niet eens de moeite nam om bij de rechtszitting te komen opdagen. De rechter constateerde echter dat ESTEC bij verdrag is gevrijwaard van iedere werking van elke Nederlandse wet en van iedere aansprakelijkheid onder de Nederlandse wet.
Kortom: Opstelten had gelijk en de rechter in kwestie had niet goed opgelet. Ik vermoed zelfs dat Opstelten verplicht was om tegen de uitspraak in beroep te gaan en dus niet de Europese Octrooi Raad. Maar ja, dat is dan weer Opstelten. Die doet dat niet, maar schuift de uitspraak gewoon terzijde.
Dat verandert niets aan mijn verhaal. Rechters zijn onafhankelijk in een rechtsstaat. Als een rechter een fout maakt, moet je in beroep als dat kan, maar kan het niet zo zijn dat een politicus zich er mee gaat bemoeien. Want daarmee plaatst een minister zich net zozeer boven de wet als Estec. Het is bovendien veel kwalijker, omdat een minister nantuurlijk veel meer macht heeft en dus ook (nog) veel zwaarder misbruik kan maken.
Maar wel een bijzonder interessante aanvulling, Frank!
Triest dat het zo is gegaan. Je bent intussen weg bij Estec, zo te horen?